Vanaf nu is hier ook ruimte voor artikelen! We zijn nieuwsgierig wat jullie van deze ontwikkeling vinden, dus schroom niet te Reageren op de Buis (mocht jij nou ook 'n interessant artikel hebben, neem dan contact op). Het eerste artikel is van de hand van Menno:

---

Het godsdienst-gen en groepsgedrag

De vroege mens leefde in een uiterst beperkte genenpool bestaande uit de direkte familie en uit de bewoners van de meest nabijgelegen dorpen.

Godsdienst kon de kans op inteelt beperken omdat de bijbehorende riten grote groepen mensen over vaak aanzienlijke afstanden bijeen kan brengen, en omdat het de door gewoonte dichtgetimmerde relaties en te rigide stamregels kan doorbreken.
Bovendien verhoogt godsdienst, mits gemeenschappelijk beleefd, de saamhorigheid en verlaagt het de kans op conflicten met nabije, maar niet nauw verwante groepen.
Groepsgedrag als spin-off van religieuze groepsbeleving, hoeft in de toenmalige stamgemeenschappen, die behoeften hadden aan een eenduidige krachtige leiding, niet altijd nadelig uit te pakken. Mits er maar voldoende tegendruk bestaat.

Het is dan ook niet verbazingwekkend dat evolutiebiologen voor deze functionele eigenschap een genetische achtergrond vermoeden. Geloof blijkt uit tweelingenonderzoek voor 50% genetisch bepaald. Geloof in bescherming vanuit een andere wereld kan ook de spin-off zijn van de menselijke neotenie die een blijvende behoefte aan de ouderlijke zorg met zich meebrengt (neotenie is het vermoede verschijnsel dat de mens geestelijk en lichamelijk in zijn kinderfase is blijven hangen, met als voordeel het behoud van speelsheid en nieuwsgierigheid).
Gezien de sociale impact zouden wij in dit verband ook kunnen spreken van ons sociale gen.

Natuurlijk mogen wij de ogen niet sluiten voor de nadelige effecten van een godsdienst-gen binnen een moderne leefomgeving. In onze geseculariseerde samenleving vertoont het immers af en toe extreme side-effects in de vorm van seculier geloof, zoals gezondheids- en lichaamscultus, extreme voedingen leefregels, doorgevoerde spiritualiteit en esoterie, en radicale religieuze- en politieke overtuigingen. En in de vorm van groepshysterieën mbt gezondheidsrisico's, angst voor terrorisme, complottheorieën etc.
Onze huidige democratische, multiculturele en globalistische samenleving wordt door het gen dan ook behoorlijk destabiliseerd, omdat het aanleiding geeft tot sterke polarisatie en gevaarlijk groepsgedrag, en daardoor tot niet rationeel overheidsbeleid dat afbreuk doet aan onze rechtsstaat. Groepsgedrag kenmerkt zich immers door:

Xenofobie
Territoriumdrift
Simplificatie van problemen, geen ruimte voor nuance
Conformeren aan de groepsnorm om geen agressie te trekken
Kritiekloos volgen van een leider
Hysterie en buitenproportioneel mbt gedrag en meningsvorming
Toename zelfvertrouwen en zelfoverschatting bij toenemende grootte van de groep

De mens is in principe een sociaal levende diersoort.
Een kleine groep mensen kan een productief team vormen dat zich kenmerkt door synergie, een proces waarbij het niveau van de groep hoger ligt dan dat van de som van zijn delen. Deze gunstige omstandigheden kunnen zich voordoen als de groep niet groter is dan 7 (op te rekken tot 9) en evenwichtig is samengesteld (geen overdominante aanwezigheid etc.). Het kan geen toeval zijn dat dit aantal waarschijnlijk overeenkomt met het aantal mannen van een prehistorische jachtgroep. Het zal dan ook wel een evolutionaire programmering betreffen.

Maar de mens is ook biologisch geprogrammeerd om, mits hij zelf geen leiderschap ambiëert, binnen een grotere groep dan die van een jachtgroep niet al te veel op te vallen, maar onder te duiken in de veiligheid van de groeps-anonimiteit. Dit om in de luwte de uitkomst af te wachten van de strijd om het leiderschap zodat hij op het goede moment en zonder risico de kant van de winnaar kan kiezen.
Hij valt dan terug op primair defensieve gedragsvormen, zoals conformeren aan de groepsnorm, xenofobie, territoriumdrift, simplificatie en hysterie in standpunten zonder ruimte voor nuance, buitenproportioneel gedrag, groepsgericht superioriteitsgevoel en tenslotte het blind volgen van de nieuwe leider. En hoe groter de groep, des te groter is het aanzuigend effect van dit groepsgedrag op de omgeving.

Er is nu geen sprake meer van productief teamgedrag. De leider tolereert immers geen kwaliteiten die de zijne overstijgen, en de groepsleden zullen dat door defensief gedrag respecteren. Het groepsniveau is minder dan de som van de delen, en ook minder dan dat van het beste teamlid. Want afgezien van diens passieve opstelling geldt dat voor leiderschap andere eigenschappen wegen dan die welke bijdragen aan het succes van de groep als team. Hij zal zich dus niet laten gelden.
Als een uitdager bovendien niet duidelijk dominant is, zal de groep agressief de zijde van haar oude leider kiezen, deels omdat dat beter is voor de eigen positie, deels omdat een snelle beslissing de rust herstelt. En rust is beter voor de groep dan een voortdurende en risicovolle strijd om het leidersschap.
Illustratief voor het verschil in gedrag binnen kleine en grote groepen is de waarneming dat er zich tijdens het functioneren als team (lees de jacht), en zonder publiek, geen echte strijd om het leiderschap voordoet.
Dat begint pas weer na hereniging met de volledige gemeenschap. Daar is de geïnvesteerde energie en het fysieke risico van de machtstrijd immers veel beter besteed omdat de gemeenschap gediend is met een goede jacht en elk groepslid door haar aanwezigheid de nieuwe krachtsverhoudingen zal kennen.

Overigens is ook groepsgedrag noodzakelijk voor het voortbestaan van de soort, mits in een juiste mix met individuen die zich daaraan onttrekken, en dan wellicht in de verhouding 1 op 7 (overeenkomend met de maximale grootte van een productief team). Geheel zonder groepsgedrag zou een grote populatie mensen niet kunnen functioneren. Het ontbreken van een eenduidige leiding zou immers conflicten binnen de populatie met zich meebrengen. En een grote populatie is nodig om voldoende diversiteit binnen de genenpool te verzekeren.

De aanwezigheid van enkele kritische individuen is een evolutionair gunstige eigenschap voor de groep omdat zij ongewenst en niet-productief groepsgedrag kunnen neutraliseren, misstanden zichtbaar kunnen maken en eventueel nieuwe leiders kunnen genereren of naar voren kunnen schuiven wanneer de oude leider tot inertie of voor de groep schadelijk totalitair gedrag vervalt, ofwel om fysieke redenen wegvalt.